LEJLA BİOGRADLİJA AKSAN – Bağımsız Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzetbegoviç, doğumunun 100’üncü yılında miras bıraktığı kitaplarıyla anıldı.
Eski Yugoslavya döneminde Müslüman Boşnakların dini ve milli bilincinin canlı tutulması için mücadele eden ve bu uğurda iki kez hapse giren İzetbegoviç, “Doğu ve Batı Arasında İslam”, “İslam Deklarasyonu”, “Özgürlüğe Kaçışım”, “Tarihe Tanıklığım” ve “Köle Olmayacağız” isimli eserleri kaleme aldı.
Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da faaliyet gösteren Aliya İzetbegoviç Vakfı işbirliğinde, İzetbegoviç’i doğumunun 100’üncü yılında anmak isteyen Türkiye, Almanya ve Bosna Hersek’ten 3 dernek bir araya geldi, “Aliya İzetbegoviç’i Doğumunun 100’üncü Yılında Eserleriyle Anmak” Projesi kapsamında merhum liderin kitapları okundu.
Aliya İzetbegoviç Vakfı’nda bir araya gelen katılımcılara İzetbegoviç’in kızı Sabina Berberovic de eşlik etti.
“Bir devlet adamı, düşünür olarak fikirlerini anlamak istedik”
Ankara’da faaliyet gösteren Zambak Boşnak Kadınlar Derneğinden Emina Kiremitçi, AA muhabirine, projenin son kısmı kapsamında İzetbegoviç’in kitaplarını okuyanların Saraybosna’da bir araya geldiğini ifade etti.
Kiremitçi, “Aliya’nın doğumunun 100’üncü yılı olan 2025’i onun kitaplarını okuyarak anmak istedik. Bir devlet adamı, düşünür olarak onun fikirlerini anlamanın en iyi yolunun bu olabileceğini düşündük.” dedi.
Proje kapsamında İzetbegoviç’in 3 kitabının okunduğunu anlatan Kiremitçi, her kitap için iki aylık okuma süresinin tanındığını, ardından katılımcıların çevrim içi bağlanarak kitaplar üzerindeki yorumlarını ve düşüncelerini paylaştıklarını söyledi.
Kitapları, İzetbegoviç’in hayatı ve Bosna Hersek tarihini de ele alarak yorumladıklarını kaydeden Kiremitçi, “Güzel bir proje olduğunu düşünüyorum. Devamının geleceğini, gelecek yıl da yeni katılımcılarla süreceğine inanıyorum.” diye konuştu.
Kiremitçi, projeye Türkiye’nin dışında Almanya’dan İnsana Derneğinin de katıldığını, Bosna Hersek’in Travnik kentinden de Vezirin Dükkanı Derneğinin katkı sağladığını dile getirdi.
İnsana Derneğinden Zineta Subasic de projenin Zambak Boşnak Kadınları Derneğinin girişimiyle hayata geçirildiğini, İzetbegoviç’in kitaplarını okumaktan büyük keyif aldığını belirtti.
Vezirin Dükkanı Derneği Başkanı Dzenana Durek de İzetbegoviç’in kitaplarını okuduktan sonra bir araya gelmekten büyük bir mutluluk duyduklarını, projeye Bosna Hersek’ten katılan tek dernek olduklarını ifade etti.
İzetbegoviç, 8 Ağustos 1925’te doğdu
Mustafa ve Haba çiftinin 5 çocuğundan biri olan Aliya İzetbegoviç, 8 Ağustos 1925’te Bosna Hersek’in Bosanski Samac şehrinde dünyaya geldi.
İkinci Dünya Savaşı süresince faşist ideolojinin, ardından da komünist rejim ve uygulamalarının karşısında yer alan İzetbegoviç, uğruna mücadele ettiği vatanında “bağımsız Bosna Hersek’in ilk cumhurbaşkanı” oldu.
İzetbegoviç, hayatı boyunca doğduğu toprakların işgaline ve Müslüman kimliğinin sürekli reddedilişine şahit olurken mücadelesini fikir alanında da sürdürerek yazılar ve kitaplar kaleme aldı.
“Genç Müslümanlar” isimli, kolej ve üniversite öğrencilerinden oluşan teşkilatın kurucuları arasında bulunan İzetbegoviç, halkı için verdiği mücadele sırasında 1946 ve 1983’te iki kez tutuklandı.
İzetbegoviç, bugün de ülkedeki en güçlü Boşnak partisi konumunda bulunan Demokratik Eylem Partisini (SDA) 1990’da kurarak Bosna’da 1992-1995’teki Sırplara karşı savaşta halkına liderlik etti.
Savaşı bitiren Dayton Barış Antlaşması’nı 1995’te imzalayan Boşnak lider, bu anlaşmayla halkına uluslararası arenada tanınan bir devlet bıraktı.
Sağlık sorunları nedeniyle 2000’de Devlet Başkanlığı Konseyindeki görevinden ayrılan İzetbegoviç, 19 Ekim 2003’te Saraybosna’da vefat etti.
